تاریخ شفاهی مدیریت بحران در ایران تدوین می‌شود
تاریخ انتشار: ۱۹ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۷۷۴۳۰۷
امیرحسین گرکانی روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار دانشگاه و آموزش ایرنا با اعلام این مطلب اظهار داشت: ایران در طول تاریخ همواره دستخوش سوانح فراوانی از جمله سیل، زلزله، آتش‌سوزی و بوده و این سوانح هربار بخشی از این سرزمین را ویران کرده است. این حادثه ها نه منحصر به گذشته است و نه غیرمترقبه اند. ساکنان ایران لحظه باید با به کار بردن تجربه حوادث گذشته آماده مواجهه با سوانحی شاید بزرگ‌تر و مهیب‌تر باشند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی توضیح داد: وقوع چندین سانحه بزرگ در چهار دهه اخیر و تجربه جمعی مواجهه با شرایط بحرانی حاصل از آن، نحوه تصمیم‌گیری و اقدام در این شرایط و پیامدهای ناشی از آن مرجع و الگویی مهم برای مواجهه با سوانح آتی به حساب می‌آید؛ تجربه‌ای که با آزمون و خطا و صرف هزینه فراوان حاصل شده و غفلت از آن سبب تکرار همان هزینه‌ها و متحمل شدن آسیب‌های قابل توجهی خواهد شد.
گرکانی اضافه کرد: بهره بردن از این تجربه های جمعی مستلزم ثبت و ضبط آن است به نحوی که هم برای آیندگان ماندگار شود، هم در دسترس تصمیم‌گذاران و مسئولان مدیریت بحران قرار گیرد و هم مجالی برای بحث و تبادل نظر میان پژوهشگران و کارشناسان حوزه‌های مرتبط فراهم کند. با وجود این، مسئولان کمتر فرصتی برای نگارش و انتشار تجربه مواجهه با سوانح پیشین داشته‌اند، مردم هم به‌ندرت تجربه از سر گذراندن سوانح و پیامدهای آن در زندگی‌شان را به تحریر درآورده‌اند.
وی گفت: معدود دانسته های ما از تجربیات سوانح در کشور منحصر به گزارش های رسمی نهادهای درگیر در سوانح است که ماهیت آنها اغلب گزارش‌های آماری و عملکردی است و کمتر به فرایندها و نتایج و اثرات اقدامات صورت‌گرفته پس از سوانح پرداخته شده است. روایت افرادی که در مدیریت بحران پس از وقوع سوانح دست داشته‌اند و یا از آن متاثر شده‌اند، اغلب تنها در حافظه ایشان باقی می‌ماند. حال آن‌که آدمی عمری محدود دارد و از دست رفتن هر یک از این افراد برابر است با از دست رفتن گنجینه‌ای از دانش و تجربه و محروم ماندن ابدی انسان‌ها از آن.
رئیس پژوهشکده سوانح طبیعی افزود: تاریخ شفاهی از نیمه سده بیستم در دانشگاه‌های غرب پدید آمد و در میان پژوهش‌های تاریخی، شاخه‌ای کم و بیش نوپاست. از دهه ۱۹۸۰ در سراسر جهان، اقبال عمومی به تاریخ شفاهی افزایش یافت و نخستین برنامه‌های تاریخ شفاهی ایران نیز در همین زمان شکل گرفت. ﻫﺮ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻧﻪ ﺻﺮﻓﺎ ﺑﻪ واسطه اتکا ﺑﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﻔﺎﻫﻲ، بلکه ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻴﺰان ﭘﺎﻳﺒﻨﺪی‌اش به ﻣﺒﺎﻧﻲ و آداب و ﻣﻠﺰوﻣﺎت ﺷﺎخه ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﻔﺎﻫﻲ میﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﻴﺎن ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎی ﺗﺎرﻳﺨﻲ کسب اعتبار نماید و درخورد عنوان «تاریخ شفاهی» باشد.
گرکانی اظهار داشت: پژوهشکده سوانح طبیعی به عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای فعال در عرصه سوانح در کشور در ماه‌های اخیر طرح «تاریخ شفاهی مدیریت بحران در ایران» را در دستور کار قرار داده است. این طرح با استفاده از امکانات تاریخ شفاهی و پایبندی به اصول و استانداردهای آن، در تلاش است تجربه مدیران، مسئولان و مردم در مواجهه با سوانح طبیعی پس از انقلاب اسلامی را گردآوری، ثبت و ضبط کرده و در دسترس عموم قرار دهد؛ تجربیات ارزشمندی که بهره بردن از آن در مواجهه با سوانح آتی راهگشا خواهد بود.
وی گفت: این طرح به دلیل گستردگی و دشواری پیشبرد آن در چند مرحله انجام خواهد گرفت. نخستین مرحله به زلزله سال ۱۳۶۹ در استان‌های گیلان و زنجان - به منزله نخستین سانحه ویرانگر پس از انقلاب - و زلزله سال ۱۳۸۲ در بم اختصاص دارد. در این پژوهش با بسیاری از مسئولان و دست‌اندرکارانی که در مراحل مختلف پس از این دو زلزله، از شرایط اضطراری بلافاصله پس از وقوع سانحه تا بازسازی و بازتوانی بلندمدت تأثیرگذار بوده‌اند و نیز با اهالی این استانها که پیامدهای زلزله بر زندگی ایشان تأثیر گذاشته است مصاحبه می‌شود.
رئیس پژوهشکده سوانح طبیعی و کرسی یونسکو در مدیریت بلایای طبیعی با بیان اینکه پس از رخداد سوانح و بلافاصله پس از آن، مرحله پاسخ (مقابله) به سانحه در شرایط اضطراری آغاز می شود، اظهار داشت: این فرایند با بازیابی کوتاه‌مدت از جمله اسکان مردم آسیب‌دیده در مسکن موقت (مانند کانکس) ادامه می‌یابد و در نهایت به بازسازی و بازتوانی بلندمدت همچون ساخت خانه‌های آسیب‌دیده، بازتوانی روانی - اجتماعی مردم تحت تاثیر سانحه و دیگر اقدامات بلندمدت برای بازگشت مردم به شرایط عادی منجر می‌شود.
وی افزود: طرح تاریخ شفاهی مدیریت بحران که توسط پژوهشکده سوانح طبیعی در حال تدوین است، بر اقدامات، فرایندها، نقش بازیگران کلیدی، چالش‌ها و درس‌آموخته‌ها تأکید می‌کند؛ نقاط مغفولی که کمتر به آنها توجه شده و یا به‌طور نظام‌مند ثبت و ضبط نشده است، اما در عین حال مرجعی مهم برای بهبود عملکرد نهادها و سازمان‌ها در سوانح آتی می‌تواند باشد. همچون پژوهش‌های دیگر، این طرح با مطالعه کتابخانه‌ای و گردآوری و بررسی مدارک و مستندات موجود آغاز شده است.
گرکانی توضیح داد: در این بخش، پژوهشکده سوانح طبیعی تلاش کرده آنچه از این سوانح موجود است را جمع‌بندی کند، چرا که تاریخ شفاهی مجال بازگویی دانش نیست؛ بلکه صحبت از ناگفته‌هاست. بنابراین، تنها بخش کوچکی از این طرح، مروری بر آنچه که رخ داده بر اساس مستندات موجود است. در ادامه این مسیر، از آن جایی که، مصاحبه مهم‌ترین رکن هر پژوهش تاریخ شفاهی بوده و مجالی برای طرح روایت و تجربه شخصی افراد از آنچه که رخ داده، است، به مصاحبه با بازیگران کلیدی برای شنیدن روایت آنها پرداخته خواهد شد؛ بازیگران کلیدی از میان مسئولین دولتی از سطح ملی تا محلی، مسئولین غیردولتی، گروه‌های خیریه و مردم‌نهاد و مردم آسیب‌دیده انتخاب شده‌اند. در مرحله بعد با انبوهی از فایل‌های صوتی مواجهیم که لازم است به صورت نظام‌مند پردازش و بایگانی گردد تا پایه‌ای برای استخراج مهم‌ترین درس‌آموخته‌ها و انتقال تجربه و درس‌آموزی از گذشته باشد.
وی گفت: نتایج این پژوهش در قالب کتاب‌هایی توسط پژوهشکده سوانح طبیعی و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی انتشار خواهد یافت و در دسترس علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.
به گزارش ایرنا، ٥٣ مخاطره یا حادثه طبق سند راهبرد ملی مدیریت بحران ایران شناسایی شده اند که ۱۴ مخاطره اولویت‌دار از آنها، آتش سوزی (جنگل ها و مراتع - صنعتی و ساختمانی)، آفات نباتی و بیماری های دام، طیور و آبزیان، آلودگی هوا، ازدحام جمعیت، بیابان‌زایی، بیماری‌های فراگیر انسانی، حرکات دامنه ای، حوادث حمل ونقل جاده ای، خشکسالی، زلزله، سیل، فرونشست زمین، گردوغبار و توفان گردوخاک و موج سرما هدف‌گذاری شده اند که بسته به نیاز و با مخاطرات نوظهور احتمالی، قابلیت به‌روزرسانی دارد.
برچسب‌ها آتش سوزی بنياد مسكن انقلاب اسلامی اختصاصی ایرنا تاریخ شفاهی سیل زلزلهمنبع: ایرنا
کلیدواژه: آتش سوزی بنياد مسكن انقلاب اسلامی اختصاصی ایرنا آتش سوزی بنياد مسكن انقلاب اسلامی اختصاصی ایرنا تاریخ شفاهی سیل زلزله پژوهشکده سوانح طبیعی مواجهه با سوانح مدیریت بحران تاریخ شفاهی شده اند
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۷۷۴۳۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
همه طرح‌های توسعه بنادر کشور پیوست پدافند غیرعامل دارند
به گزارش خبرنگار مهر، محمد شکیبی نسب چهارشنبه شب در آئین رونمایی از طرح جامع مطالعات تفصیلی مدیریت بحران و پدافند غیرعامل بندر بوشهر و بنادر تابعه اظهار کرد: در این استان با وجود ۱۱ بندر تجاری و ۲۷ بندر صیادی ارتزاق ۷۰ درصد ساحل نشینان به دریا وابسته است که چنین شرایطی در این حوزه سیاست گذاری و برنامه ریزی ویژه ای می‌طلبد.
مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر افزود: با مطالعه انجام شده پیرامون مدیریت بحران و پدافند غیرعامل بندر بوشهر و بنادر تابعه، دارایی‌های حساس و حیاتی و نقش بنادر در پاسخگویی به نیاز صادرات و واردات کشور بخوبی مورد ارزیابی قرار گرفته است.
وی ادامه داد: بالای ۹۰ درصد صادرات و واردات کشور به لحاظ وزنی و بالا ۷۵ درصد آن به لحاظ ارزشی بر بستر دریا انجام می‌شود که این آمار نشان از اهمیت انکار ناپذیر بنادر به عنوان پل ارتباطی بین خشکی و دریا هستند.
شکیبی نسب اظهار کرد: آسیب به چنین نقاط حساسی می‌تواند آسیب به کل پیکره کشور باشد که مطالعات پدافند غیرعامل در این حوزه کمک می‌کند تهدیدها در بخش‌های مختلف شناسایی و تصمیم گیری لازم در این حوزه اعمال شود.
وی گفت: در هر حال حاضر تمامی طرح‌های توسعه بنادر کشور به طور قطع پیوست پدافند غیرعامل دارند که این نشان از حساسیت و اهمیت پدافند غیرعامل است.
شکیبی نسب اظهار کرد: هوشمندی، تدبیر و درایت تیم مدیریت HSE و مدیریت بحران سازمان بنادر و دریانوردی با حضور جعفری نویدبخش آینده‌ای بسیار خوب و منسجم در مدیریت بنادر به لحاظ ریسک‌ها و تهدیدها است.
وی اضافه کرد: طرح تفصیلی مطالعات مدیریت بحران و پدافند غیرعامل بندر بوشهر و بنادر تابعه در هشت فصل و ظرف مدت ۲ سال برای بنادر بوشهر، کنگان، گناوه، دیر، دیلم و عسلویه انجام شده و این مهم برای جزیره خارگ نیز در دستور کار قرار دارد.
شکیبی نسب افزود: مطالعات انجام شده در ۶ بندر استان و در هشت فصل شامل «مفاهیم و شناخت فیزیکی بندر»، «بررسی و شناسایی فرایندهای اصلی بندر و تعیین اهمیت در هر یک از آنها»، «تهدید شناسی با رویکرد تهدیدات انسان ساخت و مخاطرات طبیعی بندر» و «تحلیل و آنالیز خطرپذیری المان‌های مختلف بندر» است.
وی عنوان کرد: از دیگر فصل‌های مطالعات انجام شده در بنادر استان می‌توان به «ارزیابی ریسک کمی و کیفی هر کدام از المان‌ها در زنجیره عملکرد اصلی بندر»، ارائه راهکار و روش‌های بهسازی المان‌های بندر و تعیین اولویت‌های انجام آن- طرح‌های عملیاتی مدیریت بحران و پدافند غیرعامل»، «مدیریت ریسک بنادر تابعه بوشهر» و «تهیه اسناد مناقصه برای انتخاب مشاور جهت انجام خدمات مطالعات فاز یک و دو برای سه اولویت اول و اجرا دوره آموزشی تخصصی» است.
در این آئین عبدالله جعفری، مدیر ایمنی، بهداشت و محیط زیست سازمان بنادر و دریانوردی لوح تقدیر اهدایی محمد حسن نامی رئیس سازمان و دبیر شورای عالی مدیریت بحران کشور را به محمد شکیبی نسب مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر اهدا کرد.
این لوح تقدیر به واسطه عملکرد موفق اداره کل در عرصه‌های مدیریت بحران، امدادرسانی، بخصوص حوادث و سیلاب اخیر کشور و کاهش خطرپذیری و اقدامات پیشگیرانه در مخاطرات طبیعی به مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر اهدا شد.
کد خبر 6100969
رضا زرندی رییس کل دادگستری استان خراسان رضوی شد